Tentoonstelling ‘De Vesting heroverd! – 350-jarig ontzet van Coevorden’ vanaf 8 oktober 2022 in Stedelijk Museum Coevorden.
Rampjaar voor Nederland
1672 is een rampjaar voor Nederland: het volk was redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos. Terwijl de Fransen en de Engelsen grote delen van Nederland proberen te veroveren, maken de Duitsers hun opmars in het Oosten van Nederland. De Twentse steden zijn binnen no- time veroverd en ook Coevorden wordt aangevallen door de beruchte Münsterse bisschop: Bernhard von Galen.
De bisschop is zelfs zo berucht dat de inwoners verschillende bijnamen voor hem verzinnen. De meest bekende bijnaam is toch wel ‘Bommen Berend’. De bisschop gebruikte een nieuw soort brandbommen om steden aan te vallen, vandaar zijn bijnaam ‘Bommen Berend’. Tegen de brandbommen waren veel steden niet opgewassen. Ook Coevorden, de sterke vestingstad, moest zich overgeven.
Multis periculus supersum
Coevorden kent een rijk verleden vol oorlog en wapengekletter: Coevorden was namelijk de toegangspoort naar het Noorden. Wie Coevorden bezat, kon zijn opmars maken naar steden als Groningen. De inwoners hebben zich altijd verzet tegen vreemd bewind in de stad.
De wapenspreuk van Coevorden luidt ‘Multis periculus supersum’. Ondanks dat de wapenspreuk in 1672 nog niet bestond, zegt dit veel over de Coevordenaren. Multis periculus supersum betekent ‘vele gevaren ben ik te boven gekomen’. In 1672 laten de Coevordenaren wederom zien dat ze hun stad niet zomaar opgeven.
Een slim en listig plan
Schoolmeester en koster Meijndert van der Thijnen bedacht een slim en listig plan om de stad Coevorden te heroveren van het bisschoppelijke leger. Hij vertrekt met zijn plan naar Groningen, daar is militair commandant Karel Rabenhaupt gevestigd. Samen werken ze het plan van Meijndert uit en aan het einde van het jaar (december 1672) verrast het leger van Rabenhaupt de soldaten van de Münsterse bisschop.
Een bijzondere overwinning want Bernhard von Galen voelde zich onoverwinnelijk en dacht aan het einde van het jaar een mogelijke aanval te voorkomen door wakken in het bevroren water van de gracht te slaan. Op die manier konden er geen soldaten meer bij het Kasteel van Coevorden komen.
Meijndert van der Thijnen had een plan bedacht om met het leger tóch de gracht over te steken: hij liet aan elkaar geknoopte biezen matten over de wakken van de grachten leggen, waardoor het leger van Rabenhaupt tóch tot het Kasteel kon komen. Binnen korte tijd was de stad Coevorden weer in handen van de eigen inwoners. Maar het duurde niet lang voordat de bisschop opnieuw de stad aanviel. Ook in 1673 blijft het onrustig…
In het museum
We weten niet hoe Meijndert van der Thijnen eruit heeft gezien. Wel weten bijvoorbeeld wel waar hij woonde, hoe zijn gezinssamenstelling eruit zag en dat hij getrouwd was. In tegenstelling tot militair commandant Rabenhaupt en de Münsterse bisschop is Meijndert van der Thijnen tot op de dag van vandaag nog relatief onbekend, terwijl hij zo’n belangrijke rol heeft gespeeld bij het ontzet van Coevorden. Als eerbetoon aan de schoolmeester en koster maakte kunstenares Diane Brodie een beeltenis van hem. Haar werk, het portret van Meijndert, is te zien in het museum.
In 2022 vieren we het 350- jarig ontzet van Coevorden middels een tentoonstelling. We besteden aandacht aan de gebeurtenissen en situatie in 1672 en de periode daarna. Ook besteden we aandacht aan de vieringen van het ontzet door de jaren heen en de (on)bekende helden van Coevorden.
Vanaf 8 oktober is de tentoonstelling ‘De vesting heroverd! – 350- jarig ontzet van Coevorden’.
Tip! Meer weten over het rampjaar in en rondom Coevorden? Ineke den Hollander schreef een boek over het rampjaar in het noordoosten van de Republiek getiteld: ‘Een Schricklijkck Jaer: oorlog van 1672 in het noordoosten van de Republiek’. Onder andere te koop bij de Readshop in Coevorden.
